1-Derneğin Adı ve Merkezi
Derneğin Adı: “ENGELSİZ YAŞAM ve EĞİTİM DERNEĞİ“dir.
Derneğin kısaltılmış adı: “EYEDER”dir.
Derneğin merkezi: ANKARA’dır.
Dernek, yurt içinde ve yurt dışında şube açabilir.
2-Derneğin Amacı ve Bu Amacı Gerçekleştirmek İçin Dernekçe Sürdürülecek
Çalışma Konuları ve Biçimleri İle Faaliyet Alanı
Derneğin amacı:
- Engelli bireylere ve ailelerine yaşamın bütün alanlarında hareketlerini kısıtlamadan
yaşayabilecekleri yaşam alanları yaratmak,
*Engellilerin teşhis, tedavi, eğitim, rehabilitasyon, istihdam ve yaşam sorunlarının
çözüme kavuşmasında her türlü girişimi yapmak, bu amaçla projeler geliştirmek, açılmış
ve açılacak olan eğitim, rehabilitasyon, bakım ve yaşam merkezlerinin ülke geneline
yaygınlaşmasını sağlayıcı çalışmalar yapmak,
*Engelli bireylerin, yasal düzenlemelerde ve ulusal politikaların belirlenmesinde söz sahibi
olabilecekleri bilgi ve bilinç düzeyine ulaşması ve toplumun her kesimiyle birlikte olup
sınırlılıklarını en alt seviyeye indirgeyebilecekleri ortamları yaratmak,
*Engelli olmayan bireylerin de diğer farklı gelişim süreçlerinden haberdar olmalarını
sağlamak,
*Bu sayede bireylerin ve genel olarak da toplumun engelli yaşam hakkında; duygusal,
sosyal ve algısal farkındalıklarını arttırmak,
*Ülke düzeyinde engelliliği önleyici ve engelliliği meydana getiren nedenleri azaltıcı
önlemlerin alınmasını sağlamak için basın, medya kuruluşları, üniversiteler, ilgili kamu
kuruluşları ve sivil toplum örgütleri ile ortak çalışmalar yürütmek.
*Dernek, amaçlarını gerçekleştirmek için, 5253 sayılı kanunun 26. Maddesi ve
derneklerin izinle kurabileceği tesisler hakkındaki yönetmelik hükümlerine uygun olarak,
çocuk bakım yuvası, özel eğitim merkezi (Gündüz Bakım Evi),özel eğitim okulu, özel
eğitim kursu ve engelli bakım merkezleri açar. Bu tesisler vasıtasıyla eğitim,
rehabilitasyon, terapi ve diğer hizmetleri yürütür.
*Engelli Bireyleri Gelişen Teknolojilerden Faydalandırarak Yaşam Kalitelerini Arttırmak,
*Dezavantajlı Tüm Grupların Yaşam ve Eğitim Süreçlerinde Ülke İçi ve Uluslararası Tüm
Kamu Kurum ve Kuruluşlarıyla Tüm STK’lar ve Özel Sektörlerle İşbirliği Yaparak Gerekli
Tüm Katkıyı Sağlamak,
*Dezavantajlı Grupların Mesleki Eğitim Kazanımlarını Sağlayacak Tüm Eğitim
Kurumlarıyla İşbirliği Yapmak,
amacı ile kurulmuştur.
Dernekçe Sürdürülecek Çalışma Konuları ve Biçimleri
• Faaliyetlerinin etkinleştirilmesi ve geliştirilmesi için araştırmalar yapmak,
• Kurs, seminer, konferans ve panel gibi eğitim çalışmaları düzenlemek,
• Amacın gerçekleştirilmesi için gerekli olan her türlü bilgi, belge, doküman ve yayınları
temin etmek, dokümantasyon merkezi oluşturmak, çalışmalarını duyurmak için
amaçları doğrultusunda gazete, dergi, kitap gibi yayınlar ile üyelerine dağıtmak üzere
çalışma ve bilgilendirme bültenleri çıkarmak,
• Amacın gerçekleştirilmesi için sağlıklı bir çalışma ortamını sağlamak, her türlü teknik
araç ve gereci, demirbaş ve kırtasiye malzemelerini temin etmek,
• Gerekli izinler alınmak şartıyla yardım toplama faaliyetlerinde bulunmak ve yurt
içinden ve yurt dışından bağış kabul etmek,
• Tüzük amaçlarının gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyduğu gelirleri temin etmek
amacıyla iktisadi, ticari ve sanayi işletmeler kurmak ve işletmek,
• Üyelerinin yararlanmaları ve boş zamanlarını değerlendirebilmeleri için lokal açmak,
sosyal ve kültürel tesisler kurmak ve bunları tefriş etmek,
• Üyeleri arasında beşeri münasebetlerin geliştirilmesi ve devam ettirilmesi için yemekli
toplantılar, konser, balo, tiyatro, sergi, spor, gezi ve eğlenceli etkinlikler vb.
düzenlemek veya üyelerinin bu tür etkinliklerden yararlanmalarını sağlamak,
• Dernek faaliyetleri için ihtiyaç duyulan taşınır, taşınmaz mal satın almak, satmak,
kiralamak, kiraya vermek ve taşınmazlar üzerinde ayni hak tesis etmek,
• Amacın gerçekleştirilmesi için gerek görülmesi durumunda vakıf kurmak, federasyon
kurmak veya kurulu bir federasyona katılmak, Gerekli izin alınarak derneklerin izinle
kurabileceği tesisleri kurmak,
• Uluslararası faaliyette bulunmak, yurt dışındaki dernek veya kuruluşlara üye olmak ve
bu kuruluşlarla proje bazında ortak çalışmalar yapmak veya yardımlaşmak,
• Derneğin amacını gerçekleştirmek üzere, benzer amaçlı derneklerden, işçi ve işveren
sendikalarından ve meslekî kuruluşlardan maddî yardım almak ve adı geçen kurumlara
maddî yardımda bulunmak,
• Amacın gerçekleştirilmesi için gerek görülmesi halinde, 5072 sayılı Dernek ve
Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkilerine Dair Kanun hükümleri saklı kalmak
üzere, kamu kurum ve kuruluşları ile görev alanlarına giren konularda ortak projeler
yürütmek,
• Dernek üyelerinin yiyecek, giyecek gibi zaruri ihtiyaç maddelerini ve diğer mal ve
hizmetlerle kısa vadeli kredi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla sandık kurmak,
• Gerekli görülen yerlerde şube ve temsilcilikler açmak,
• Derneğin amacı ile ilgisi bulunan ve kanunlarla yasaklanmayan alanlarda, diğer
derneklerle veya vakıf, sendika ve benzeri sivil toplum kuruluşlarıyla ortak bir amacı
gerçekleştirmek için plâtformlar oluşturmak.
Derneğin Faaliyet Alanı
Dernek, sosyal alanda faaliyet gösterir.
3.Üye Olma Hakkı ve Üyelik İşlemleri
Fiil ehliyetine sahip bulunan ve derneğin amaç ve ilkelerini benimseyerek bu doğrultuda
çalışmayı kabul eden ve Mevzuatın öngördüğü koşullarını taşıyan her gerçek ve tüzel kişi
bu derneğe üye olma hakkına sahiptir. Ancak, yabancı gerçek kişilerin üye olabilmesi için
Türkiye’de yerleşme hakkına sahip olması da gerekir. Onursal üyelik için bu koşul
aranmaz.
Dernek başkanlığına yazılı olarak yapılacak üyelik başvurusu, dernek yönetim kurulunca
en çok otuz gün içinde üyeliğe kabul veya isteğin reddi şeklinde karara bağlanır ve sonuç
yazıyla başvuru sahibine bildirilir. Başvurusu kabul edilen üye, bu amaçla tutulacak
deftere kaydedilir.
Derneğin asıl üyeleri, derneğin kurucuları ile müracaatları üzerine yönetim kurulunca
üyeliğe kabul edilen kişilerdir.
Derneğe maddi ve manevi bakımdan önemli destek sağlamış bulunanlar yönetim kurulu
kararı ile onursal üye olarak kabul edilebilir.
Derneğin şubesi açıldığında dernek merkezinde kayıtlı bulunanların üyelik kayıtları
şubelere aktarılır. Yeni üyelik müracaatları şubelere yapılır. Üyeliğe kabul ve üyelikten
silinme işlemleri şube yönetim kurulları tarafından yapılır ve en çok otuz gün içinde bir
yazıyla Genel Merkeze bildirilir.
4.Üyelikten Çıkma
Her üye yazılı olarak bildirmek kaydıyla, dernekten çıkma hakkına sahiptir.
Üyenin istifa dilekçesi yönetim kuruluna ulaştığı anda çıkış işlemleri sonuçlanmış sayılır.
Üyelikten ayrılma, üyenin derneğe olan birikmiş borçlarını sona erdirmez.
5.Üyelikten Çıkarılma
Dernek üyeliğinden çıkarılmayı gerektiren haller:
Dernek tüzüğüne aykırı davranışlarda bulunmak,
Verilen görevlerden sürekli kaçınmak,
Yazılı ikazlara rağmen üyelik aidatını altı ay içinde ödememek,
Dernek organlarınca verilen kararlara uymamak.
Üye olma şartlarını kaybetmiş olmak,
Yukarıda sayılan durumlardan birinin tespiti halinde yönetim kurulu kararı ile üyelikten
çıkarılabilir.
Dernekten çıkan veya çıkarılanlar, üye kayıt defterinden silinir ve dernek malvarlığında
hak iddia edemez.
6.Dernek Organları
Derneğin organları aşağıda gösterilmiştir:
• Genel kurul,
• Yönetim kurulu,
• Denetim kurulu.
7.Dernek Genel Kurulunun Kuruluş Şekli, Toplanma Zamanı ve Çağrı ve Toplantı
Usulü
Genel kurul, derneğin en yetkili karar organı olup; derneğe kayıtlı üyelerden; şubenin
doğal delegeleri ile şubede kayıtlı üyeler tarafından seçilmiş delegelerden oluşur.
Genel kurul;
Bu tüzükte belli edilen zamanda olağan,
• Yönetim veya denetim kurulunun gerekli gördüğü hallerde veya dernek
üyelerinden beşte birinin yazılı isteği üzerine otuz gün içinde olağanüstü toplanır.
Olağan genel kurul, 3 yılda bir, Aralık ayı içerisinde, yönetim kurulunca belirlenecek gün
yer ve saatte toplanır.
Genel kurul toplantıya yönetim kurulunca çağrılır.
Yönetim kurulu, genel kurulu toplantıya çağırmazsa; üyelerden birinin başvurusu üzerine
sulh hakimi, üç üyeyi genel kurulu toplantıya çağırmakla görevlendirir.
Çağrı Usulü
Yönetim kurulu, dernek tüzüğüne göre genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin
listesini düzenler. Genel kurula katılma hakkı bulunan üyeler, en az on beş gün önceden,
toplantının günü, saati, yeri ve gündemi en az bir gazetede veya derneğin internet
sayfasında ilan edilmek, yazılı olarak bildirilmek, üyenin bildirdiği elektronik posta
adresine ya da iletişim numarasına mesaj gönderilmek veya mahalli yayın araçları
kullanılmak suretiyle toplantıya çağrılır. Bu çağrıda, çoğunluk sağlanamaması sebebiyle
toplantı yapılamazsa, ikinci toplantının hangi gün, saat ve yerde yapılacağı da belirtilir. İlk
toplantı ile ikinci toplantı arasındaki süre yedi günden az, altmış günden fazla olamaz.
Toplantı, çoğunluk sağlanamaması sebebinin dışında başka bir nedenle geri bırakılırsa, bu
durum geri bırakma sebepleri de belirtilmek suretiyle, ilk toplantı için yapılan çağrı
usulüne uygun olarak üyelere duyurulur. İkinci toplantının geri bırakma tarihinden
itibaren en geç altı ay içinde yapılması zorunludur. Üyeler ikinci toplantıya, birinci fıkrada
belirtilen esaslara göre yeniden çağrılır.
Genel kurul toplantısı bir defadan fazla geri bırakılamaz.
Toplantı Usulü
Genel kurul, katılma hakkı bulunan üyelerin salt çoğunluğunun, tüzük değişikliği ve
derneğin feshi hallerinde ise üçte ikisinin katılımıyla toplanır; çoğunluğun sağlanamaması
sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak,
bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki
katından az olamaz.
Genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesi toplantı yerinde hazır bulundurulur.
Toplantı yerine girecek üyelerin resmi makamlarca verilmiş kimlik belgeleri, yönetim
kurulu üyeleri veya yönetim kurulunca görevlendirilecek görevliler tarafından kontrol
edilir. Üyeler, yönetim kurulunca düzenlenen listedeki adları karşısına imza koyarak
toplantı yerine girerler.
Toplantı yeter sayısı sağlanmışsa durum bir tutanakla tespit edilir ve toplantı yönetim
kurulu başkanı veya görevlendireceği yönetim kurulu üyelerinden biri tarafından açılır.
Toplantı yeter sayısı sağlanamaması halinde de yönetim kurulunca bir tutanak düzenlenir.
Açılıştan sonra, toplantıyı yönetmek üzere bir başkan ve yeteri kadar başkan vekili ile
yazman seçilerek divan heyeti oluşturulur.
Dernek organlarının seçimi için yapılacak oylamalarda, oy kullanan üyelerin divan
heyetine kimliklerini göstermeleri ve hazırun listesindeki isimlerinin karşılarını
imzalamaları zorunludur.
Toplantının yönetimi ve güvenliğinin sağlanması divan başkanına aittir.
Genel kurulda, yalnızca gündemde yer alan maddeler görüşülür. Ancak toplantıda hazır
bulunan üyelerin onda biri tarafından görüşülmesi yazılı olarak istenen konuların
gündeme alınması zorunludur.
Genel kurulda her üyenin bir oy hakkı vardır; üye oyunu şahsen kullanmak zorundadır.
Onursal üyeler genel kurul toplantılarına katılabilir ancak oy kullanamazlar. Tüzel kişinin
üye olması halinde, tüzel kişinin yönetim kurulu başkanı veya temsille görevlendireceği
kişi oy kullanır.
Toplantıda görüşülen konular ve alınan kararlar bir tutanağa yazılır ve divan başkanı ile
yazmanlar tarafından birlikte imzalanır. Toplantı sonunda, tutanak ve diğer belgeler
yönetim kurulu başkanına teslim edilir. Yönetim kurulu başkanı bu belgelerin
korunmasından ve yeni seçilen yönetim kuruluna yedi gün içinde teslim etmekten
sorumludur.
• Genel Kurulun Oy kullanma ve Karar Alma Usul ve Şekilleri
Genel kurulda, aksine karar alınmamışsa, yönetim ve denetim kurulu üyelerin seçimleri
gizli oylama ile diğer konulardaki kararlar ise açık olarak oylanır. Gizli oylar, toplantı
başkanı tarafından mühürlenmiş kağıtların veya oy pusulalarının üyeler tarafından gereği
yapıldıktan sonra içi boş bir kaba atılması ile toplanan ve oy vermenin bitiminden sonra
açık dökümü yapılarak belirlenen oylardır.
Açık oylamada, genel kurul başkanının belirteceği yöntem uygulanır.
Genel kurul kararları, toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla alınır. Şu kadar ki,
tüzük değişikliği ve derneğin feshi kararları, ancak toplantıya katılan üyelerin üçte iki
çoğunluğuyla alınabilir.
Toplantısız veya Çağrısız Alınan Kararlar
Bütün üyelerin bir araya gelmeksizin yazılı katılımıyla alınan kararlar ile dernek üyelerinin
tamamının bu tüzükte yazılı çağrı usulüne uymaksızın bir araya gelerek aldığı kararlar
geçerlidir. Bu şekilde karar alınması olağan toplantı yerine geçmez.
• Genel Kurulun Görev ve Yetkileri
Aşağıda yazılı hususlar genel kurulca görüşülüp karara bağlanır.
Dernek organlarının seçilmesi,
Dernek tüzüğünün değiştirilmesi,
Yönetim ve denetim kurulları raporlarının görüşülmesi ve yönetim kurulunun
ibrası,
Yönetim kurulunca hazırlanan bütçenin görüşülüp aynen veya değiştirilerek kabul
edilmesi,
Derneğin diğer organlarının denetlenmesi ve gerek görüldüğünde haklı sebeplerle
onların görevden alınması,
Üyeliğin reddi veya üyelikten çıkarma hakkında verilen yönetim kurulu kararlarına
karşı yapılan itirazların incelenmesi ve karara bağlanması,
Dernek için gerekli olan taşınmaz malların satın alınması veya mevcut taşınmaz
malların satılması hususunda yönetim kuruluna yetki verilmesi,
Yönetim kurulunca dernek çalışmaları ile ilgili olarak hazırlanacak yönetmelikleri
inceleyip aynen veya değiştirilerek onaylanması,
Dernek yönetim ve denetim kurullarının kamu görevlisi olmayan başkan ve
üyelerine verilecek ücret ile her türlü ödenek, yolluk ve tazminatlar ile dernek
hizmetleri için görevlendirilecek üyelere verilecek gündelik ve yolluk miktarlarının
tespit edilmesi,
Derneğin federasyona katılması ve ayrılmasının kararlaştırılması,
Derneğin şubelerinin açılmasının kararlaştırılması ve açılmasına karar verilen şube
ile ilgili işlemlerin yürütülmesi hususunda yönetim kuruluna yetki verilmesi,
Derneğin uluslar arası faaliyette bulunması, yurt dışındaki dernek ve kuruluşlara
üye olarak katılması veya ayrılması,
Derneğin vakıf kurması,
Derneğin fesih edilmesi,
Yönetim kurulunun diğer önerilerinin incelenip karara bağlanması,
Derneğin en yetkili organı olarak derneğin diğer bir organına verilmemiş olan
işlerin görülmesi ve yetkilerin kullanılması,
Mevzuatta genel kurulca yapılması belirtilen diğer görevlerin yerine getirilmesi,
10.Yönetim Kurulunun Teşkili, Görev ve Yetkileri
Yönetim kurulu beş asıl ve beş yedek üye olarak genel kurulca seçilir.
Yönetim kurulu, seçimden sonraki ilk toplantısında bir kararla görev bölüşümü yaparak
başkan, başkan yardımcısı, sekreter ,saymanı ve üyeleri belirler.
Yönetim kurulu, tüm üyelerin haber edilmesi şartıyla her zaman toplantıya çağrılabilir.
Üye tamsayısının yarısından bir fazlasının hazır bulunması ile toplanır. Kararlar, toplantıya
katılan üye tam sayısının salt çoğunluğu ile alınır.
Yönetim kurulu asıl üyeliğinde istifa veya başka sebeplerden dolayı boşalma olduğu
takdirde genel kurulda aldığı oy çokluğu sırasına göre yedek üyelerin göreve çağrılması
mecburidir.
Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri
Yönetim kurulu aşağıdaki hususları yerine getirir.
• Derneği temsil etmek veya bu hususta kendi üyelerinden birine veya bir üçüncü kişiye
yetki vermek,
• Gelir ve gider hesaplarına ilişkin işlemleri yapmak ve gelecek döneme ait bütçeyi
hazırlayarak genel kurula sunmak,
• Derneğin çalışmaları ile ilgili yönetmelikleri hazırlayarak genel kurul onayına sunmak,
• Genel kurulun verdiği yetki ile taşınmaz mal satın almak, derneğe ait taşınır ve
taşınmaz malları satmak, bina veya tesis inşa ettirmek, kira sözleşmesi yapmak,
dernek lehine rehin ipotek veya ayni haklar tesis ettirmek,
• Genel kurulun verdiği yetki ile şube açmaya ilişkin işlemlerin yürütülmesini sağlamak,
• Derneğin şubelerinin denetlenmesini sağlamak,
• Gerekli görülen yerlerde temsilcilik açılmasını sağlamak,
• Genel kurulda alınan kararları uygulamak,
• Her faaliyet yılı sonunda derneğin işletme hesabı tablosu veya bilanço ve gelir tablosu
ile yönetim kurulu çalışmalarını açıklayan raporunu düzenlemek, toplandığında genel
kurula sunmak,
• Bütçenin uygulanmasını sağlamak,
• Derneğe üye alınması veya üyelikten çıkarılma hususlarında karar vermek,
• Derneğin amacını gerçekleştirmek için yetkisi dahilinde her çeşit kararı almak ve
uygulamak,
• Mevzuatın kendisine verdiği diğer görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak,
Denetim Kurulunun Teşkili, Görev ve Yetkileri
Denetim Kurulu, üç asıl ve üç yedek üye olarak genel kurulca seçilir.
Denetim kurulu asıl üyeliğinde istifa veya başka sebeplerden dolayı boşalma olduğu
taktirde genel kurulda aldığı oy çokluğu sırasına göre yedek üyelerin göreve çağrılması
mecburidir.
Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri
Denetim kurulu;derneğin, tüzüğünde gösterilen amaç ve amacın gerçekleştirilmesi için
sürdürüleceği belirtilen çalışma konuları doğrultusunda faaliyet gösterip göstermediğini,
defter, hesap ve kayıtların mevzuata ve dernek tüzüğüne uygun olarak tutulup
tutulmadığını, dernek tüzüğünde tespit edilen esas ve usullere göre ve bir yılı geçmeyen
aralıklarla denetler ve denetim sonuçlarını bir rapor halinde yönetim kuruluna ve
toplandığında genel kurula sunar.
Denetim kurulu, gerektiğinde genel kurulu toplantıya çağırır.
• Derneğin Gelir Kaynakları
Derneğin gelir kaynakları aşağıda sayılmıştır.
• Üye aidatı: Üyelerden giriş ödentisi olarak 20 TL, aylık olarak ta 10 TL aidat alınır. Bu
miktarları artırmaya veya eksiltmeye genel kurul yetkilidir,
• Şube ödentisi: Derneğin genel giderlerini karşılamak üzere şubeler tarafından tahsil
edilen üye ödentilerinin %50’si altı ayda bir genel merkeze gönderilir,
• Gerçek ve tüzel kişilerin kendi isteği ile derneğe yaptıkları bağış ve yardımlar,
• Dernek tarafından tertiplenen çay ve yemekli toplantı, gezi ve eğlence, temsil, konser,
spor yarışması ve konferans gibi faaliyetlerden sağlanan gelirler,
• Derneğin mal varlığından elde edilen gelirler,
• Yardım toplama hakkındaki mevzuat hükümlerine uygun olarak toplanacak bağış ve
yardımlar,
• Derneğin, amacını gerçekleştirmek için ihtiyaç duyduğu geliri temin etmek amacıyla
giriştiği ticari faaliyetlerden elde edilen kazançlar,
• Diğer gelirler.
• Derneğin Defter Tutma Esas ve Usulleri ve Tutulacak Defterler
Defter tutma esasları;
Dernekler işletme hesabı esasına göre defter tutarlar. Ancak, kamu yararına çalışma
statüsü bulunan dernekler ile yıllık brüt gelirleri Dernekler Yönetmeliğinin 31. Maddesinde
yer alan haddi aşan dernekler takip eden hesap döneminden başlayarak bilanço esasına
göre defter tutarlar.
Şubesi bulunan derneklerin bilanço esasına göre defter tutmaları halinde, birinci fıkrada
belirtilen hadlere bakılmaksızın, bu derneklerin şubeleri de bilanço esasına göre defter
tutarlar. Her halde dernekler ile şubelerinin aynı esasta defter tutmaları zorunludur.
İşletme hesabı esasına göre defter tutan dernekler, yukarıda belirtilen hadde bağlı
kalmaksızın yönetim kurulu kararı ile bilanço esasına göre defter tutabilirler.
Bilanço esasına geçen dernekler, üst üste iki hesap döneminde yukarıda belirtilen haddin
altına düşerlerse, takip eden yıldan itibaren işletme hesabı esasına dönebilirler.
Ticari işletmesi bulunan dernekler, ticari işletmeleri için ayrıca Vergi Usul Kanunu
hükümlerine göre defter tutarlar.
Kayıt Usulü
Derneğin defter ve kayıtları Dernekler Yönetmeliğinde belirtilen usul ve esasa uygun
olarak tutulur.
Tutulacak Defterler
Dernekte, aşağıda yazılı defterler tutulur. Ancak, Alındı Belgesi Kayıt Defteri, Demirbaş
Defteri ve Envanter Defterlerinin tutulması isteğe bağlıdır. Büyük Defterin onaylatılması
zorunlu değildir.
• İşletme hesabı esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir:
Karar Defteri: Yönetim kurulu kararları tarih ve numara sırasıyla bu
deftere yazılır ve kararların altı toplantıya katılan üyelerce imzalanır.
• Üye Kayıt Defteri: Derneğe üye olarak girenlerin kimlik bilgileri, derneğe giriş ve
çıkış tarihleri bu deftere işlenir. Üyelerin ödedikleri giriş ve yıllık aidat miktarları bu
deftere işlenebilir.
• Evrak Kayıt Defteri: Gelen ve giden evraklar, tarih ve sıra numarası ile bu deftere
kaydedilir. Gelen evrakın asılları ve giden evrakın kopyaları dosyalanır. Elektronik
posta yoluyla gelen veya giden evraklar çıktısı alınmak suretiyle saklanır.
• Demirbaş Defteri: Derneğe ait demirbaşların edinme tarihi ve şekli ile
kullanıldıkları veya verildikleri yerler ve kullanım sürelerini dolduranların kayıttan
düşürülmesi bu deftere işlenir.
• İşletme Hesabı Defteri: Dernek adına alınan gelirler ve yapılan giderler açık ve
düzenli olarak bu deftere işlenir.
• Alındı Belgesi Kayıt Defteri (EK- 10): Alındı belgelerinin seri ve sıra numaraları, bu
belgeleri alan ve iade edelerin adı, soyadı ve imzaları ile aldıkları ve iade ettikleri
tarihler bu deftere işlenir.
• Bilanço esasında tutulacak defterler ve uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir:
• (a) bendinin 1, 2, 3 ve 6 ncı alt bentlerinde kayıtlı defterleri bilanço esasında
defter tutan dernekler de tutarlar.
• Yevmiye Defteri, Büyük Defter ve Envanter Defteri: Bu defterlerin tutulma usulü
ile kayıt şekli Vergi Usul Kanunu ile bu Kanununun Maliye Bakanlığına verdiği
yetkiye istinaden yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri
esaslarına göre yapılır.
Defterlerin Tasdiki
Dernekte, tutulması zorunlu olan defterler kullanmaya başlamadan önce il dernekler
müdürlüğüne veya notere tasdik ettirilir. Bu defterlerin kullanılmasına sayfaları bitene
kadar devam edilir ve defterlerin ara tasdiki yapılmaz. Ancak, bilanço esasına göre
tutulan defterler ile form veya sürekli form yapraklı defterlerin, kullanılacağı yıldan önce
gelen son ayda, her yıl yeniden tasdik ettirilmesi zorunludur.
Gelir Tablosu ve Bilanço Düzenlenmesi
İşletme hesabı esasına göre kayıt tutulması durumunda yılsonlarında (31 Aralık)
(Dernekler Yönetmeliği EK-16’da belirtilen) “İşletme Hesabı Tablosu” düzenlenir. Bilanço
esasına göre defter tutulması durumunda ise, yılsonlarında (31 Aralık), Maliye
Bakanlığınca yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerini esas alarak
bilanço ve gelir tablosu düzenlenir.
• Derneğin Gelir ve Gider İşlemleri
Gelir ve gider belgeleri;
Dernek gelirleri, “Alındı Belgesi” ile tahsil edilir. Dernek gelirlerinin bankalar aracılığı ile
tahsili halinde banka tarafından düzenlenen dekont veya hesap özeti gibi belgeler alındı
belgesi yerine geçer.
Dernek giderleri ise fatura, perakende satış fişi, serbest meslek makbuzu gibi harcama
belgeleri ile yapılır. Ancak derneğin, Gelir Vergisi Kanununun 94’üncü maddesi
kapsamında bulunan ödemeleri için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre gider pusulası,
bu kapsamda da bulunmayan ödemeleri için “Gider Makbuzu” düzenlenir.
Dernek tarafından kişi, kurum veya kuruluşlara yapılacak bedelsiz mal ve hizmet
teslimleri “Ayni Yardım Teslim Belgesi” ile yapılır. Kişi, kurum veya kuruluşlar tarafından
derneğe yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri ise “Ayni Bağış Alındı Belgesi” ile
kabul edilir.
Alındı Belgeleri
Dernek gelirlerinin tahsilinde kullanılacak “Alındı Belgeleri” yönetim kurulu kararıyla,
matbaaya bastırılır.
Alındı belgelerinin bastırılması ve kontrolü, matbaadan teslim alınması, deftere
kaydedilmesi, eski ve yeni saymanlar arasında devir teslimi ve alındı belgesi ile dernek
adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler tarafından bu alındı belgelerinin kullanımına ve
toplanılan gelirlerin teslimine ilişkin hususlarda Dernekler Yönetmeliğinin ilgili
hükümlerine göre hareket edilir.
Yetki Belgeleri
Yönetim kurulu asıl üyeleri hariç, dernek adına gelir tahsil edecek kişi veya kişiler, yetki
süresi de belirtilmek suretiyle, yönetim kurulu kararı ile tespit edilir. Gelir tahsil edecek
kişilerin açık kimliği, imzası ve fotoğraflarını ihtiva eden ve Ek-19’da yer alan Yetki
Belgesi dernek tarafından iki nüsha olarak düzenlenerek, dernek yönetim kurulu
başkanınca onaylanır. Yönetim kurulu asıl üyeleri yetki belgesi olmadan gelir tahsil
edebilir.
Yetki belgelerinin süresi yönetim kurulu tarafından en çok bir yıl olarak belirlenir. Süresi
biten yetki belgeleri birinci fıkraya göre yenilenir. Yetki belgesinin süresinin bitmesi veya
adına yetki belgesi düzenlenen kişinin görevinden ayrılması, ölümü, işine veya görevine
son verilmesi, derneğin kendiliğinden dağıldığının tespit edilmesi veya fesih edilmesi gibi
hallerde, verilmiş olan yetki belgelerinin dernek yönetim kuruluna bir hafta içinde teslimi
zorunludur. Ayrıca, gelir toplama yetkisi yönetim kurulu kararıyla her zaman iptal
edilebilir.
Gelir ve Gider Belgelerinin Saklama Süresi
Defterler hariç olmak üzere, dernek tarafından kullanılan alındı belgeleri, harcama
belgeleri ve diğer belgeler özel kanunlarda belirtilen süreler saklı kalmak üzere,
kaydedildikleri defterlerdeki sayı ve tarih düzenine uygun olarak 5 yıl süreyle saklanır.
• Beyanname Verilmesi
Derneğin, bir önceki yıla ait faaliyetleri ile gelir ve gider işlemlerinin yılsonu itibarıyla
sonuçlarına ilişkin “Dernek Beyannamesi” dernek yönetim kurulu tarafından
onaylandıktan sonra, her takvim yılının ilk dört ayı içinde dernek başkanı tarafından ilgili
mülki idare amirliğine verilir.
• Bildirim Yükümlülüğü
Mülki amirliğe yapılacak bildirimler;
Genel Kurul Sonuç Bildirimi
Olağan veya olağanüstü genel kurul toplantılarını izleyen otuz gün içinde, yönetim ve
denetim kurulları ile diğer organlara seçilen asıl ve yedek üyeleri içeren ve Ek-3’te yer
alan Genel Kurul Sonuç Bildirimi mülki idare amirliğine verilir. Genel kurul toplantısında
tüzük değişikliği yapılması halinde; genel kurul toplantı tutanağı, tüzüğün değişen
maddelerinin eski ve yeni şekli, her sayfası yönetim kurulu üyelerinin salt çoğunluğunca
imzalanmış dernek tüzüğünün son şekli, bu fıkrada belirtilen süre içinde ve bir yazı
ekinde mülki idare amirliğine verilir.
Genel kurul sonuç bildirimleri, dernek yönetim kurulu tarafından yetki verilen bir yönetim
kurulu üyesi tarafından da yapılabilir. Bildirimin yapılmamasından dernek yönetim kurulu
başkanı sorumludur.
Sandığı bulunan dernekler, sandıklarına ait genel kurul sonuç bildirimini bu maddede
belirtilen usulde mülki idare amirliğine bildirirler.
Taşınmazların Bildirilmesi
Derneğin edindiği taşınmazlar tapuya tescilinden itibaren otuz gün içinde “Taşınmaz Mal
Bildirimi”ni doldurmak suretiyle mülki idare amirliğine bildirilir.
Yurtdışından Yardım Alma Bildirimi
Dernekler, mülki idare amirliğine önceden bildirimde bulunmak şartıyla yurt dışındaki kişi,
kurum ve kuruluşlardan ayni ve nakdi yardım alabilirler. Nakdi yardımların bankalar
aracılığıyla alınması ve kullanılmadan önce bildirim şartının yerine getirilmesi zorunludur.
Yurtdışından yardım alacak olan dernekler Ek-4’te belirtilen Yurtdışından Yardım Alma
Bildirimini doldurup mülki idare amirliğine bildirimde bulunurlar.
Kamu Kurum ve Kuruluşları İle Birlikte Yürütülen Ortak Projelerle ilgili Bildirim
Derneğin görev alanına ilişkin konularda kamu kurum ve kuruluşları ile yürüttüğü ortak
projelerle ilgili olarak yapılan protokol ve projenin örneği “Proje Bildirimi”ne eklenerek,
protokol tarihini izleyen bir ay içinde dernek merkezinin bulunduğu yerin valiliğine verilir.
Değişikliklerin Bildirilmesi
Derneğin yerleşim yerinde meydana gelen değişiklik “Yerleşim Yeri Değişiklik Bildirimi”;
genel kurul toplantısı dışında dernek organlarında meydana gelen değişiklikler “Dernek
Organlarındaki Değişiklik Bildirimi” doldurulmak suretiyle, değişikliği izleyen otuz gün
içinde mülki idare amirliğine bildirilir.
Dernek tüzüğünde yapılan değişiklikler de tüzük değişikliğinin yapıldığı genel kurul
toplantısını izleyen otuz gün içinde, genel kurul sonuç bildirimi ekinde mülki idare
amirliğine bildirilir.
• Derneğin İç Denetimi
Dernekte genel kurul, yönetim kurulu veya denetim kurulu tarafından iç denetim
yapılabileceği gibi, bağımsız denetim kuruluşlarına da denetim yaptırılabilir. Genel kurul,
yönetim kurulu veya bağımsız denetim kuruluşlarınca denetim yapılmış olması, denetim
kurulunun yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
Denetim kurulu tarafından en geç yılda bir defa derneğin denetimi gerçekleştirilir. Genel
kurul veya yönetim kurulu, gerek görülen hallerde denetim yapabilir veya bağımsız
denetim kuruluşlarına denetim yaptırabilir.
• Derneğin Borçlanma Usulleri
Dernek amacını gerçekleştirmek ve faaliyetlerini yürütebilmek için ihtiyaç duyulması
halinde yönetim kurulu kararı ile borçlanma yapabilir. Bu borçlanma kredili mal ve hizmet
alımı konularında olabileceği gibi nakit olarak ta yapılabilir. Ancak bu borçlanma, derneğin
gelir kaynakları ile karşılanamayacak miktarlarda ve derneği ödeme güçlüğüne düşürecek
nitelikte yapılamaz.
• Derneğin Şubelerinin Kuruluşu
Dernek, gerekli görülen yerlerde genel kurul kararıyla şube açabilir. Bu amaçla dernek
yönetim kurulunca yetki verilen en az üç kişilik kurucular kurulu, Dernekler
Yönetmeliği’nde belirtilen şube kuruluş bildirimini ve gerekli belgeleri, şube açılacak yerin
en büyük mülki amirliğine verir.
• Şubelerin Görev ve Yetkileri
Şubeler, tüzel kişiliği olamayan, dernek amaç ve hizmet konuları doğrultusunda özerk
faaliyetlerde bulunmakla görev ve yetkili, tüm işlemlerinden doğan alacak ve borçlarından
ötürü kendisinin sorumlu olduğu dernek iç örgütüdür.
• Şubelerin Organları ve Şubelere Uygulanacak Hükümler
Şubenin organları, Genel Kurul, Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu’dur.
Genel kurul, şubenin kayıtlı üyelerinden oluşur. Yönetim kurulu, beş asıl ve beş yedek,
denetim kurulu ise üç asıl ve üç yedek üye olarak şube genel kurulunca seçilir.
Bu organların görev ve yetkileri ile bu tüzükte yer alan dernekle ilgili diğer hükümler,
mevzuatın öngördüğü çerçevede şube’de de uygulanır.
• Şubelerin Genel Kurullarının Toplanma Zamanı ve Genel Merkez Genel
Kurulunda Nasıl Temsil Edileceği
Şubeler, genel kurul olağan toplantılarını genel merkez genel kurulu toplantısından en az
iki ay önce bitirmek zorundadırlar.
Şubelerin olağan genel kurulu, 3 yılda bir, Eylül ayı içersinde, şube yönetim kurulunca
belirlenecek gün yer ve saatte toplanır.
Şubeler, genel kurul sonuç bildiriminin bir örneğini toplantının yapıldığı tarihi izleyen otuz
gün içinde mülki idare amirliğine ve dernek genel merkezine bildirmek zorundadırlar.
Şubeler, genel merkez genel kurulunda seçimlik ve doğal delegelerle temsil edilir.
Şubelerin yönetim ve denetim kurulu başkanları doğal delege olarak, şubede kayıtlı her
yirmi (20) üye için bir (1), arta kalan üye sayısı 10‘dan fazla veya toplam üye sayısı 20’
den az ise bu üyeler içinde bir olmak üzere seçilecek delegeler de seçimlik delege olarak,
şubeyi temsilen genel merkez genel kuruluna katılma hakkına sahiptir.
Genel merkez genel kuruluna en son şube genel kurulunda seçilen delegeler katılır. Genel
merkez yönetim ve denetim kurulu üyeleri genel merkez genel kuruluna katılır, ancak
şube adına delege seçilmedikleri sürece oy kullanamazlar.
Şubelerin yönetim veya denetim kurulunda görevli olanlar genel merkez yönetim veya
denetim kuruluna seçildiklerinde şubedeki görevinden ayrılırlar.
• Temsilcilik Açma
Dernek, gerekli gördüğü yerlerde dernek faaliyetlerini yürütmek amacıyla yönetim kurulu
kararıyla temsilcilik açabilir. Temsilciliğin adresi, yönetim kurulu kararıyla temsilci olarak
görevlendirilen kişi veya kişiler tarafından o yerin mülkî idare amirliğine yazılı olarak
bildirilir. Temsilcilik, dernek genel kurulunda temsil edilmez. Şubeler temsilcilik
açamazlar.
• Tüzüğün Ne Şekilde Değiştirileceği
Tüzük değişikliği genel kurul kararı ile yapılabilir.
Genel kurulda tüzük değişikliği yapılabilmesi için genel kurula katılma ve oy kullanma
hakkı bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle
toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu
toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından
az olamaz.
Tüzük değişikliği için gerekli olan karar çoğunluğu toplantıya katılan ve oy kullanma hakkı
bulunan üyelerin oylarının 2/3’ü’dür. Genel Kurul’da tüzük değişikliği oylaması aksine bir
karar alınmadığı takdirde açık olarak yapılır.
• Derneğin Feshi ve Mal Varlığının Tasfiye Şekli
Genel kurul, her zaman derneğin feshine karar verebilir.
Genel kurulda fesih konusunun görüşülebilmesi için genel kurula katılma ve oy kullanma
hakkı bulunan üyelerin 2/3 çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle
toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu
toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından
az olamaz.
Fesih kararının alınabilmesi için gerekli olan karar çoğunluğu toplantıya katılan ve oy
kullanma hakkı bulunan üyelerin oylarının 2/3’ü’dür. Genel Kurul’da fesih kararı oylaması
aksine bir karar alınmadığı taktirde açık olarak yapılır.
Tasfiye İşlemleri
Genel kurulca fesih kararı verildiğinde, derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi son
yönetim kurulu üyelerinden oluşan tasfiye kurulunca yapılır. Bu işlemlere, feshe ilişkin
genel kurul kararının alındığı veya kendiliğinden sona erme halinin kesinleştiği tarihten
itibaren başlanır. Tasfiye süresi içinde bütün işlemlerde dernek adında “Tasfiye
Halinde Engelsiz Yaşam ve Eğitim Derneği” ibaresi kullanılır.
Tasfiye kurulu, mevzuata uygun olarak derneğin para, mal ve haklarının tasfiyesi
işlemlerini baştan sonuna kadar tamamlamakla görevli ve yetkilidir. Bu kurul, önce
derneğin hesaplarını inceler. İnceleme esnasında derneğe ait defterler, alındı belgeleri,
harcama belgeleri, tapu ve banka kayıtları ile diğer belgelerinin tespiti yapılarak varlık ve
yükümlülükleri bir tutanağa bağlanır. Tasfiye işlemeleri sırasında derneğin alacaklılarına
çağrıda bulunulur ve varsa malları paraya çevrilerek alacaklılara ödenir. Derneğin alacaklı
olması durumunda alacaklar tahsil edilir. Alacakların tahsil edilmesi ve borçların
ödenmesinden sonra kalan tüm; para, mal ve hakları, genel kurulda belirlenen yere
devredilir. Genel kurulda, devredilecek yer belirlenmemişse derneğin bulunduğu ildeki
amacına en yakın ve fesih edildiği tarihte en fazla üyeye sahip derneğe devredilir.
Tasfiyeye ilişkin tüm işlemler tasfiye tutanağında gösterilir ve tasfiye işlemleri, mülki
idare amirliklerince haklı bir nedene dayanılarak verilen ek süreler hariç üç ay içinde
tamamlanır.
Derneğin para, mal ve haklarının tasfiye ve intikal işlemlerinin tamamlanmasını müteakip
tasfiye kurulu tarafından durumun yedi gün içinde bir yazı ile dernek merkezinin
bulunduğu yerin mülki idare amirliğine bildirilmesi ve bu yazıya tasfiye tutanağının da
eklenmesi zorunludur.
Derneğin defter ve belgelerini tasfiye kurulu sıfatıyla son yönetim kurulu üyeleri
saklamakla görevlidir. Bu görev, bir yönetim kurulu üyesine de verilebilir. Bu defter ve
belgelerin saklanma süresi beş yıldır.
• Hüküm Eksikliği
Bu tüzükte belirtilmemiş hususlarda Dernekler Kanunu, Türk Medeni Kanunu ve bu
kanunlara atfen çıkartılmış olan Dernekler Yönetmeliği ve ilgili diğer mevzuatın dernekler
hakkındaki hükümleri uygulanır.
Mevcut Yönetim Kurulu Üyeleri:
ADI SOYADI GÖREV ÜNVANI
Ziyattin Kara Başkan
Özlem Kara Başkan Yardımcısı
Zübeyde Özbakır Genel Sekreter
Habip Beşkaya Sayman
Işıl Gırıcı Yönetim Kurulu Üyesi
Sevgi Keskin Yönetim Kurulu Üyesi
Sedat Kalkan Yönetim Kurulu Üyesi
